Super Pomerol onder de 3 tientjes

Spráák tsunami Leydet

In een eerder gesprek met Beaujolais maakster, Claire Chasselay, merkte ik op dat zij een ‘spraakwaterval’ is. Na mijn ontmoeting met Frédéric Leydet van Château de Valois uit Pomerol weet ik dat er een overtreffende trap is, een spraaktsunami.

Ik trof hem op een ongelukkig moment. Niet alleen was hij de wijn van een eerdere oogst aan het bottelen, maar er was nét door de ‘meteo’ nachtvorst aangekondigd in zijn omgeving. Geloof mij, dan gaan alle wijnboeren op ‘red alert’ het was tenslotte al driekwart april en alle wijnstokken hadden niet alleen al blad, maar ook overal de embryonale druiventrossen. Nachtvorst nu kan een catastrofe betekenen zoals in 2017 toen zijn kelder ‘gevuld’ werd met slechts 5 vaten wijn (!) in plaats van de gebruikelijke 140 stuks of zo.

Samen met wat buren investeerde hij in grote, mobile lucht verplaatsers. Op een mast staat dan een krachtige motor die een propeller in beweging zet. Deze houdt de lucht in beweging zodat het geen stilstaande lucht wordt met alle desastreuse gevolgen van dien. Schatrijke wijnbouwers huren zelfs een helikopter in om dit werk gedurende de nacht uit te voeren. 

Reden van mijn komst op het Château? Omdat ik bij het opruimen van de oplegkelder één laatste fles tegenkwam van De Valois 1966. Toen ik in het voorjaar Stephanie, de echtgenote van Frédéric, tegen kwam tijdens Millésime Bio maakte ik de afspraak dat ik langs zou komen op het Château en iets spraakmakends mee zou nemen.

Helikopter in de nacht.

Deze kleine bezitting (8 hectaren) ligt op een kruispunt, de ene rij wijnstokken staat in Pomerol, de andere in St Emilion. Knappe buren óók want Latour Figeac en Cheval Blanc  liggen op gezichtsafstand. Camaraderie heerst soms ook hier tussen de groten en de kleintjes. Zo weet Frédéric te vertellen van de eigenaar van Latour Figeac die een heli inhuurde om de nachtvorst te bestrijden. Er werd gebeld met de vraag of hun heli even langs moest scheren midden in de nacht om bij de Valois de reddende engel te spelen, door de stilstaande lucht in beweging te houden, met excuses voor de herrie die dat teweeg bracht. Kijk zo kan het dus óók.

1966.

Frédéric is inmiddels de zesde generatie die het land bewerkt. Bij aankomst op het Château met mijn stokoude fles werd de hele familie bijeen geroepen want het bleek van opa te zijn en niet zoals eerder gedacht door papa gemaakt. Ik was exact een week later weer op het domein en Frédéric vertelde dat ze een week geleden iedereen op moesten trommelen om ‘kaarsen’ in de wijngaard te hangen om de naderende nachtvorst te bestrijden. Na afloop hebben ze met mijn fles Château de Valois 1966 geproost op opa, de wijn was nog geweldig vonden zij.

6^e generatie.

De eerste generatie begon in 1862 met wijn maken op dit domein, zeven jaar nadat de Bordeaux classificatie van 1855 werd opgesteld.

Tot het familiebezit behoort naast 8 hectaren Pomerol inmiddels, door een erfenis, ook het zelfde aantal hectaren in St Emilion. Deze wijngaard werd intussen geklasseerd als St Emilion Grand Cru, Château Valentin is de naam.

Bio.

Frederic zag in 2006 zijn vader sterven aan kanker en besloot dat het roer om moest. Hij stopte resoluut met het gebruik van chemie, Vanaf die dag keek hij nooit meer terug naar hoe het vroeger was geweest. Ook zijn echtgenote Stéphanie huldigt zijn standvastigheid. Zij zegt dat hun kinderen, Louise (18) en Quinten (12) nu in een gezonder omgeving kunnen opgroeien, en hun honden óók. Met ingang van 2015 zijn beide Château’s biologisch gecertificeerd.

Kleintje.

Het is maar een kleintje, De Valois en wat dat betreft ook Valentin. De Valois tekent voor een kleine 30.000 flessen en Valentin idem. Op de Valois was ten tijde van mijn bezoek dus ook de botteling aan de gang van de oogst 2022. Ze zijn niet groot genoeg om een eigen bottellijn aan te schaffen dus laten ze een ‘camion’ langskomen. Een complete, mobile bottelinstallatie die achter een vrachtauto hangt. Er staan 12 roestvast stalen tanks die volgens Frederic eigenlijk allemaal te groot zijn. Op termijn zal hij ze gaan vervangen voor méér tanks, maar kleiner om zo meer precies te werken. Wél heeft hij alle tanks nu uitgerust met een systeem om de gistende wijn terug te koelen. Zo hoeft hij niet tijdens de gisting in paniek uit bed midden in de nacht om de gistingsruimte te koelen.

Oogst.

Ook op dit sympathieke mini kasteel wordt de complete oogst met de hand gedaan. Hiervoor leunen zij stevig op de grote vrienden schare en echtgenote Stéphanie laat weten hoe zeer zij het waarderen als iedereen aanwezig is. Als bedankje kookt zij dan een oogstmaaltijd van formaat. Het zijn overigens dezelfde mensen die in het voorjaar de helpende hand komen bieden als de grote ‘kaarsen’ moeten worden ontstoken om de nachtvorst op afstand te houden.  Dan wordt er een nacht niet geslapen, s’morgens een snelle douche, strakke espresso en naar werk iedereen. Ook dat is camaraderie. Zo’n ‘kaars’ -eigenlijk meer een brandpot- kostte vroeger € 3,- maar tegenwoordig meer rond de € 7,50. Je hebt er honderden nodig voor twee nachten bescherming. Het geeft ’s nachts een feeëriek gezicht, maar is in de realiteit van de wijnboer bloedje serieus.

Kelder.

Tussen al het prachtigs van de steenrijke eigenaren van ‘de grote namen’ waar geen luxe genoeg lijkt, valt de simpele behuizing van deze uitstekende ‘true to earth’ Pomerol schril af.

Hier geen kathedraal vól vaten, met stemmige achtergrond muziek in de kelder,  maar slechts één ruimte met iets meer dan honderd vaten. Frederic werkt met verschillende vatenmakers om zo meer complexiteit in zijn wijn aan te brengen. Demptos zie je in zijn kelder, maar zelf werkt hij liever met Darnajou en nóg liever met vaten van de ex top sommelier Francis Miquél. Ook staan er drie terracotta amforen in de kelder. Niet om met de huidige mode mee te waaien, maar meer om aan de vatgerijpte wijn wat NIET vatgerijpte toe te voegen om zo  de complexiteit te laten toenemen.

Assemblage.

Net zoals nagenoeg iedere producent van Bordeaux is ook deze wijn een assemblage uit meerdere druivenrassen, merlot en cabernet-franc. Het heeft weinig nut om te schrijven wat precies de assemblage is want die verschilt van jaar tot jaar. Frederic kijkt naar wat de oogst hem bracht en gaat daarmee aan de slag. Het ene jaar bestaat de wijn uit een hoog percentage merlot terwijl dat het opvolgende jaar juist cabernet-franc kan zijn. Frédéric gebruikt minimale hoeveelheden zwavel en steekt de wijn tijdens de kelderrijping niet over op een nieuw vat. “Scheelt werk en de minder de wijn wordt gemanipuleerd de beter” is zijn uitleg. Nog mooier is zijn uitleg over alle verschillende onderdelen van de assemblage “Frisheid in de wijn is als zout op het vlees’

Selectie.

Jaarlijks gaat Frederic een paar maal door de kelder heen. Vat voor vat categoriseert hij in A-B-C en 1-2-3. A1 is dan het beste en C3 het minst overtuigend. Dat doet hij niet één maal, maar meerdere keren omdat hij ook goed weet dat wijn een levend product is en dat er grote of juist kleine verschillen kunnen optreden in de wijn met kelderrijping.  Uiteindelijk neemt hij de beslissing en maakt de assemblages. Wat mag je verwachten na al deze zorg? Een échte ‘voeten op de grond’ Pomerol, donker van kleur, weelderig, vet en op momenten ook ‘zwoel’ geurend en smakend. Maar altijd met een ‘rechte rug’ met stoere, klassieke tannines die de wijn door de jaren heen in leven zal gaan houden. Het zijn wijnen die vlotter tot hun optimale ontwikkeling komen dan de grote wijnen van de ‘overzijde’ de Médoc. Zelf schat ik ze in op 6 tot 8 jaar kelder rust voordat zij al héél toegankelijk zijn. Maar daarna kunnen zij nog lang liggen, Hoe lang? Dat hangt af van het oogstjaar én de kelder van wie ze koopt. Maar getuige de fles 1966 die nog steeds in leven was na 58 (!) jaar. Chateau de Valois is een betaalbare grootheid, Pomerol op zijn best! Groot, weelderig, diep, aardse tonen naast een overdaad aan fruit, gewoon zéér overtuigend en met een uitstekend bewaarpotentieel.

Van dit klasse Château hebben wij wijn beschikbaar van de oogsten 2019-2020-2021 en 2022 & 2023 ‘en primeur’ dus op voorintekening beschikbaar tegen gereduceerd tarief.