Bordeaux 2020, een bewogen jaar

Iedereen zal het er wel mee eens zijn dat 2020 de boeken in zal gaan als een heftig jaar. Een wereldwijde pandemie, miljoenen slachtoffers en economische schade die moeilijk lijkt te overzien. Ook een aangepaste leefwijze is er onderdeel van. In 2020 kon er niet of nauwelijks worden gereisd, een haast onhoudbare situatie voor een actieve wijnimporteur. Als je niet ter plaatse kunt gaan proeven loop je langzaam maar zeker achter de feiten aan. Voor ons lastig want alle landen van waaruit wij wijnen betrekken gingen in ‘lock down’. Zo was het voor ondergetekende voor het eerst in mijn carrière niet mogelijk om de primeur proeverijen in Bordeaux bij te wonen om de nieuwe oogst (2019) te keuren.

Ook dit jaar was het een uitdaging, maar wel een die ik met plezier aanging gebruik makend van de geboden kansen. De Union des Grands Crus de Bordeaux (UGC) vond een oplossing en op inschrijving konden (ook) internationale proevers langskomen. Niet de gebruikelijke vele duizenden, maar een kleiner gezelschap waarvan ik blij en vereerd was er één van te zijn.

Plaats van handeling nu niet verdeeld over de vele Châteaux maar centraal opgezet in het majestueuze Intercontinental ‘Le Grand Hotel’ op de Place de la Comédie in het oude centrum van Bordeaux. Meerdere zalen waren er in gereedheid gebracht en er konden 120 grote wijnen uit Bordeaux worden geproefd, professionals only, uiteraard. In iedere zaal meerdere medewerkers van de ‘UGC’ iedereen met mond én gezichtsmasker plus latex handschoenen. Het maakte de communicatie iets lastiger. Gasten mochten zelf geen fles aanraken en kregen per persoon een statafel toegewezen. Met een eigen spuug emmertje. Jammer vond ik dat de gepresenteerde monsters bijna zonder uitzondering al een week oud waren, niet de beste wijze om je wijn te presenteren.

100 wijnen per uur

Per zaal meerdere luchtreinigers. De UGC liet in ieder geval niets aan het toeval over, bravo! Telkens als je de volgende wijn wilde proeven moest je mondmasker weer op, naar de tafel toelopen, wachten tot iemand je hielp met inschenken. Dit was de grote tijdvreter. 100 wijnen per uur proeven werd in ieder geval niet gehaald. Op tafel de leden van de UGC zo’n 120 wijnen sterk. Mijn gebruikelijke werkwijze is het bezoeken van alle overzichtsproeverijen van de UGC, maar ook die van andere groepen samenwerkende Bordeaux producenten én tussen de 60 en 70 individuele kasteelbezoeken. Pas nu viel voor mij écht op hoe verarmd de UGC is. Op een enkel topkasteel na ontbraken alle grote namen. Geen enkele 1er Cru, dat is gebruikelijk, maar ook de spraakmakende wijnen van ‘nu’ waren in geen velden of wegen te bekennen, geen Montrose, Cos d’Estournel, Pontet Canet, Pédesclaux, Ducru Beaucaillou, Leoville Lascases, Brane Cantenac, d’Issan, Palmer. Géén l’Angelus, Cheval-Blanc, geen Vieux Château Certan of La Conseillante en zo kan ik nog wel een flinke lijst maken, helaas. Het is wat het is voor deze oogst want tijdgebrek maakt het voor mij ook dit jaar niet mogelijk de gebruikelijke ronde langs alle kastelen te maken. Dit jaar dus niet mijn gebruikelijke verslag van 15.000 woorden, maar een beknopte versie in 1500 woorden.

Winterse buien

Omdat het nieuws in 2020 volledig werd gedomineerd door de wereldwijde Covid crisis was het niet eenvoudig om ook het weer in de gaten te houden in de verschillende wijngebieden, Bordeaux was geen uitzondering. Het voorjaar, toen we nog niet wisten wat er op ons afkwam, was relatief warm, maar er was in Bordeaux ook sprake van wilde taferelen met hagel, sneeuw en zelfs lokale overstromingen. De zomer zou droog blijken met plaatselijk tot 60% minder neerslag, en de nazomer voorbeeldig. De wijnstokken hadden het goed en dat kwam tot uitdrukking in circa twee weken voorsprong op de vegetatieve groei ten opzichte van ‘normale’ jaren. Dat zou zich later manifesteren in een zeer vroege oogst die achteraf wat volume betreft een kleine 10% en plaatselijk 20% onder het gemiddelde rendement van de afgelopen 10 jaar zou zijn.

Vroege pluk

Toen in maart wij in Nederland op slot gingen was het in Bordeaux vochtig, maar met normale zonnen uren. Ook was er wat vorst dat op beperkte schaal wat schade gaf. April bracht de hoogste gemiddelde minimum temperaturen sinds 1910 in de boeken en uitgerekend op mijn verjaardag was er een levensgrote storm mét hagel die schade aanrichtte in Sauternes, St. Emilion en op de Côtes de Bordeaux, met name Côtes de Francs. Mei bracht veel vocht en zelfs plaatselijk overstromingen. Vochtig weer betekent grote kans op meeldauw en dat is voor de biologisch werkende wijnbouwers een horreur. Toch verliep de bloei (3e week van mei) over het algemeen evenwichtig en vlot. Dat mag ook worden gezegd van de vruchtzetting. Juni bracht veel warme, droge dagen maar het aantal zonnen uren liep achter, juli was warm tot zeer warm met dagen van 30+ graden op de thermometer. De veraison, het moment waarop de embryonale druiven van kleur veranderen viel vroeg, half juli. Augustus bracht hoge temperaturen en een periode met neerslag. Dat was goed voor de wijngaarden want de planten hadden daarmee geen ‘vocht stress’. De eerste witte druiven werden in augustus al binnengehaald. September had meerdere weken van stralende zon. De eerste merlot druiven (vroeg rijpers) werden al begin september geoogst en korte tijd daarna, mid september, volgden de beide cabernets. Bijna iedereen was eind september klaar met de oogst. De grote klappen vielen in Sauternes want door de perikelen van moeder natuur eerder in het jaar verloren zij circa 70% van hun oogst. Uiteindelijk zou de totale opbrengst in Bordeaux uitkomen op zo’n 20% onder gemiddeld.

De Wijnen

Omdat de ‘echte kanonnen’ ontbraken was het moeilijk een referentie punt te vinden voor de complete oogst. Duidelijk is dat het hier een groot jaar betreft. Slechts een héél enkele wijn viel bij mij door de mand. In algemene zin, veel kleur, geconcentreerde fruit aroma’s, vol en vlezig met bakken klassieke, droge tannine. Zonder uitzondering wijnen voor de kelder. Ik schat zomaar in dat zelfs de kleinere ‘goden’ het al 20 jaar uit gaan houden.

Per Appellation

Médoc-Haut Médoc-midden médoc
Topscoorders waren hier (weer) Cantemerle en de overbuur, La Lagune. In beide gevallen geconcentreerd, complex, stoer, en échte bewaarwijnen.
Direct gevolgd door een hele vloot wijnen die aanschuren tegen de top, Chasse-Spleen, Poujeaux, Beaumont, Belgrave, Coufran, La Tour de By en de Lamarque. Tegenvallers waren Citran, Maucaillou en La Tour Carnet. Hier was duidelijk zichtbaar dat kleinere wijnen ook het nakijken kunnen geven aan Grands Crus Classés. Beste wijn uit Moulis was voor mij de Poujeaux, beste ‘gewone’ Médoc de La Tour de By.

Margaux
Beste wijnen op tafel wat mij betreft Giscours en Prieuré-Lichine. Maar akelig dicht gevolgd door wijnen die niet de Grand Cru status genieten (!) zoals d’Angludet en Monbrison. Daaronder een hele laag met geslaagde wijnen, Cantenac Brown, Dauzac, Desmirail, Lascombes, Marquis de Terme, Rauzan Gassis, Siran en Du Tertre.

St. Julien
Beste wijn op tafel zonder aarzelen Leoville Poyferré. Dit kasteel scoort al de afgelopen vier oogsten supergoed en beter dan ooit. Hier veel wijnen die dicht bij de top zitten, waaronder de niet (!) Grand Cru, Gloria, al vele jaren een overtuigende speler in deze gemeente. Super waren ook, Gruaud Larose, Leoville Barton en St. Pierre. Nét een stapje daaronder, Beychevelle, Branaire, Langoa Barton en Talbot. Enige tegenvaller was wat mij betreft (weer) Lagrange. Het is een technische wijn maar het ontbreekt aan diepte en nuance.

Pauillac
Hier alleen maar goede tot zéér goede wijnen op tafel. Beste wijnen waren Pichon Lalande en een superbe Lynch-Bages, een tweede grand cru versus een vijfde. Direct gevolgd door een méér dan geslaagde Clerc Milon. Hierna de rest, d’Armailhac, Batailley, Croizet-Bages, Duhart-Milon, Grand Puy Ducasse, Grand Puy Lacoste en Lynch Moussas.

St Estephe
Hier ontbraken alle topnamen, best een kaalslag. Beste wijn op tafel was Phelan Ségur, gevolgd door meer dan verdienstelijke Cos Labory, Lafon Rochet, Ormes de Pez en De Pez.

Aan de overkant van het water, de ‘rechteroever’ wijnen, viel ook dezelfde kaalslag op.

Pomerol
Beste wijn op tafel wat mij betreft l’Evangile, maar op de hielen gevolgd door La Croix de Gay en de herboren (na de overname door de eigenaren van Smith-Havt-Lafitte) Beauregard. Ook meer dan verdienstelijk is Rouget waarvan je je zou mogen afvragen of de wijn niet ‘tè’ geconcentreerd is. Afvaller was Gazin met een zeer onzuiver aroma en grove stijl in de mond. Dat kan ook het effect zijn van te oude proefmonsters.

St. Emilion
Beste Wijn op tafel wat mij betreft Canon la Gaffelière, hier worden de laatste jaren fraaie en stijlvolle wijnen gemaakt in tegenstelling tot vroeger toen zij meer op Bordeaux ‘jam’ leken. Ook erg goed was Pavie-Maquin en iets daaronder Larmande.

Graves
Tijdgebrek dicteerde en dus heb ik mij hier beperkt tot wit en rood van drie kastelen. Winnaar in beide categorieën zonder aarzeling Domaine de Chevalier. Bij de rode eindigde Pape Clement boven de Fieuzal, bij de witte precies andersom.

Sauternes
Veel van de mij bekende topnamen ontbraken. Hierdoor viel één wijn echt op en dat was De Fargues. Al járen een van mijn toppers, en in 2020 ook weer.

Conclusie

2020 is in Bordeaux een groot en klassiek jaar. Niet eens aan beginnen de jonge Grand Cru’s te openen, doodzonde. Zelfs de kleinere wijnen zullen 5 tot 8 jaar nodig hebben om zich een klein beetje te manifesteren, wijnen als La Tour de By bijvoorbeeld. Ik verwacht dat zij het moeiteloos 20 jaar zullen uithouden. De grotere wijnen zullen tenminste tien tot wel 15 jaar nodig hebben om zich te ontdoen van hun met tannine en kracht volgeladen jas. Zij zullen het zeker 25 jaar kunnen uithouden. Als ik dit afzet tegen wat ik normaal gewend ben te proeven zou het mij niet verbazen als de supertop het 25 tot 35 jaar vol zullen houden.

Natuurlijk komen wij ook dit jaar met een lijst wijnen in de voorintekening. Staat u nog niet op deze lijst bij ons? Stuur ons dan snel een mail met als onderwerp ‘voorintekening’ dan zetten wij u vrijblijvend op de lijst voor aanbiedingen.

Zoals ieder jaar weer is het zaaks snel op bepaalde wijnen te reageren want in de primeurwereld is op=op