Over Port gesproken
Blij verrast was ik te horen dat omroep Max een bijzonder detail van de portwereld zou gaan uitlichten. Nog vóór het programma wist ik wel waarover het zou gaan, ik publiceerde in de 90er jaren van de vorige eeuw reeds uitgebreid over een Port valkuil. En ik weet er nog een!
De Port wereld is aan extreme controle onderhevig. Er zijn partijen in het Douro gebied die de touwtjes ferm in handen houden.
De Douro is voor mij wellicht het mooiste wijngebied ter wereld en ik ben er dan ook frequent geweest. Tijdens een van mijn bezoeken werd ik geconfronteerd met de rigide wetgeving dat twee hiaten bevat en ben ik dieper gaan kijken. Enerzijds is er het verbod om jaargangs Ruby port te maken, anderzijds het gebruik om Portwijnen uit te brengen met leeftijdsaanduiding in de wetenschap dat de betrokken wijn zo oud zeker niet is (!).
Als er op een etiket staat ’10 years old’ dan bedoelen zij (de port makers en wetgevers) dat de stijl van de Port gelijk is aan dat van een 10 jaar oude wijn. Deze stijl wordt bereikt door (net als bij veel andere versterkte wijnen) jonge en oude(re)wijn te assembleren. Het kan dus zijn dat de Carbon 14 methode aanwijst dat er (ook) jongere wijn in zit. Na de uitzending van Max weet ook de kijker dat deze leeftijdsaanduiding ‘bogus’ is. Door allerlei kunstgrepen uit te halen laat met de Port ook vaak versneld verouderen waardoor de stijl veranderd. Bezoekers aan mijn winkel weten dat ik dit bij herhaling benoem.
Met de uiterst precieze analysemethode ‘carbon 14’ is het mogelijk om leeftijden exact vast te stellen, hoewel men altijd een slag om de arm houdt. Maar vast staat dat veel Porthuizen jonge wijn behandelen zodat deze kan worden uitgebracht als 10 of 20 jaar oude wijn. Natuurlijk doet Bosman Wijnkopers aan deze ‘gein’ niet mee.
Maar er is er nog een schreef ik. Overal ter wereld maakt de wijnboer(in) wijn met een oogstjaar. Per Europese wet moet dan 85% van de wijn ook daadwerkelijk komen uit het gevoerde jaar. In het merendeel van de gevallen is de wijn 100% van dat jaar. In het Portgebied mag dat echter niet!. Tijdens mijn zoektocht naar de waarheid achter het Port etiket was het de meesterlijke wijnmaker Dirk van der Niepoort die het mij al decennia geleden toe fluisterde dat hij stond te popelen om een Ruby Port te gaan maken met één enkel oogstjaar op het etiket. Volgens mij is het -helaas- nooit zover gekomen.
Dat de Portwereld ‘vast’ zit in wat stokoude en niet meer uit te leggen regels en gewoonten bleek toen ik bij hoge uitzondering werd uitgenodigd om te komen lunchen in een van de ‘instituten’ van Oporto. Of ik mijn partner buiten in de auto wilde laten want…….dames mochten het gebouw niet in. Ik heb vriendelijk bedankt.
Wat mij opviel in het programma was de kwaliteit van de ‘deskundigen’ een slijter, een mij onbekende journalist en wat ‘liefhebbers’, iedereen gaf commentaar met de beste bedoelingen. Maar met zo’n krachtig verhaal in handen had ik mij als redactie van een toonaangevende omroep even wat deugdelijker laten informeren en de deskundigen iets hoger op de ladder gezocht. Ook weer de in Nederlandse programma’s voorkomende tekstfouten, jammer is dat toch. Nu werd de kijker verteld dat druiven gedurende jaren rijpen, maar dat is natuurlijk onjuist, de wijn rijpt gedurende jaren, niet de druiven.
Onbegrijpelijk vond ik dat de voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren (KVNW) nota bene importeur van het kwaliteitshuis Grahams kennelijk van deze vreemde wet niets af leek te weten. Had ie dertig jaar geleden mijn Wijnkrant maar gelezen……grapje.
De moraal van het verhaal? Helaas is het (weer) de Nederlandse consument, gretig op zoek naar de laagste prijs, die om de tuin wordt geleid door de inkopers van het groot winkel kanaal. Zij besluiten tenslotte dat een ‘bogus’ wijn onder valse voorwendsels bij hun in het schap komt waardoor de ‘onwetende consument’ op het verkeerde been wordt gezet en ook écht gelooft dat je voor € 8,95 een 10 jaar oude, gerijpte wijn kunt kopen. Je zou haast zeggen ‘eigen schuld dikke bult’
Wellicht is de openbaring van Max wel reden om in Europees verband wat zaken aan de orde te stellen daar in het klassieke bolwerk te Oporto.
Nico McGough
Wijnkoper